MALİ SAĞLIK PROJESİ

19-25 HAZİRAN 2022

YÖNETİCİ ÖZETİ

İyilik Sağlık Derneği gönüllüleri dünyanın neresinde mazlum ve mağdur bir insan varsa sağlık ve insani yardımı ulaştırmayı ilke edinmiştir.

Mali’nin kuzey bölgelerinde 2012 yılında patlak veren iç savaş sonrası birçok insan yerlerinden edilmiş binlerce insan ülkenin başkenti Bamako’da bulunan Faladie ve Senue kamplarına göç etmek zorunda kalmıştır. Bununla beraber Sikasso Bölgesi Bougouny kasabası çevresinde temel sağlık hizmetlerine dahi erişemeyen yerel halkın olduğu öğrenildi. Gönüllü sağlık çalışanı arkadaşlarımız 2012 yılında patlak veren iç savaşın hemen sonrasında savaştan kaçan binlerce insanın yardımına koşmuş ve yaraları imkanlar ölçüsünde sarmaya gayret etmiştir. Yerel partnerler ile yapılan değerlendirme ve görüşmelerde özellikle sağlık temelli çalışma yapılması kararı verilmiştir.

Bamako’ya gelen mültecilerin sığındığı Faladie Mülteci Kampı, Senue Mülteci Kampı, Sikasso Bölgesi Bougouny Kasabası çevresinde temel sağlık hizmetlerine dahi erişemeyen yerel halka ilgili yerel partnerler vasıtasıyla ihtiyaç analizi yapılmıştır. Bu yerlerde sağlık hizmeti başta olmak üzere gerekli planlamalar yapılmıştır.

Dernek gönüllülerinden 8 kişi bir tonu geçen ilaç ve tıbbi malzeme ile 19-25 Haziran 2022 tarihleri arasında sağlık hizmeti sunmak ve diğer ihtiyaçlar ile ilgilenmek üzere Mali’ye doğru yola çıkmıştır. Mali’de geçen 6 günlük süre zarfında Bamako ve Sikasso’da birinci basamak sağlık hizmeti sunulmuş, sünnet işlemleri ve küçük cerrahi işlemler gerçekleştirilmiş bunun yanı sıra birçok sağlık eğitim çalışması yapılmıştır. Toplamda 2 binden fazla kişiye poliklinik hizmeti verilmiş, onlarca çocuğun sünnet ihtiyacı karşılanmış, birçoğunun karşılanmak üzere ihtiyaçları not edilmiştir. Yine birçok kişiye de halk sağlığı temelli eğitimler verilmiştir. Başkent Bamako’da bir önceki yıl da desteklenen bir yetimhanede inşa edilen yatakhane ve destek amaçlı bağışlanan hayvanlarla yetimhanenin uzun vadeli desteklenme çalışmaları da devam etmiştir. Yaptığımız toplantılar ile ilerleyen süreçte daha çok sağlık temelli projeler ile bölgeye gelinmesi ve sürdürülebilir projelerin planlanması değerlendirilmiş olup yeni çalışmaların kapısı aralanmıştır.

Gönüllü Ekip:

Prof. Dr. Mesut Sezikli (Gastroenterohepatoloji ve İç Hastalıkları Uzmanı)
Dr. Öğr. Üyesi Serkan Bayram (Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı)
Uzm. Dr. M. Talha Karadoğan (Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı)
Uzm. Dr. Hüseyin Aycan Özsemerci (Acil Tıp Uzmanı)
Dr. Çağrı Emin Şahin (Halk Sağlığı)
Fatih Korkmaz (Sağlık Memuru)
Abdullah Uçak (Saha Koordinatörü)
Kemal Ceylan (Anadolu Ajansı)

GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER

Proje Basamakları

İhtiyaç Analizi ve Mali’nin seçilmesi
Mali Seferi için hazırlıklar
Faladie Mülteci Kampında sağlık taraması ve hasta muayene/tedavisi
Senue Mülteci Kampı keşif gezisi
Senue Mülteci Kampında sağlık taraması, muayene/tedavisi ve sünnet operasyonları
Sikasso Bölgesi Bougouny Kasabası sağlık taraması ve muayene/tedavisi
Adak kurban bağışlarının temini, kesimi ve ihtiyaç sahiplerine dağıtımı
Maarif Vakfı ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı)
Sağlık Bakanlığı ziyareti
Büyükelçilik ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı)

Mali seferi için hazırlıklar: Yapılan analizler sonucu Mali-Bamako’da yapılmasına karar verilen sağlık taraması için ekip oluşturuldu. Ekip 5 uzman hekim, 1 sağlık memuru, 1 saha koordinatörü, 1 basın mensubundan oluşturuldu. Uzman Hekimlerin uzmanlık alanları gastroenteroloji, pediatri, ortopedi ve acil tıp alanları oldu. Uçak biletleri ve ilaçlar TİKA sponsorluğunda temin edildi. Türk Hava Yolları (THY) ilaçların taşınmasında sponsorluğu üstlendi. Gidilecek yerde temas edilecek bireyler için gönüllü bağışçıların sağlamış olduğu fondan karşılanmak üzere hediyelik eşyalar alındı. Alınan eşyaların birim adedinin düşük fiyatlı olup mümkün olduğunca fazla insana dağıtılabilmesi için adet sayısının fazla olmasına dikkat edildi. Toplamda bir tonu geçen ilaç ve hediye Bamako’ya götürülmek üzere paketlendi. Dr. Çağrı Emin ŞAHİN Ankara’da ekibin vize işlemlerini gerçekleştirdi. 19 Haziran günü ilaçlar ve hediyelerin İstanbul Havaalanına transportu sonrası yolculuğa başlandı. Bir problemle karşılaşmadan Bamako Havaalanına ulaşıldı. Buradan konaklama yapılacak otele yerel partnerimiz olan Muslim Hands’in sağladığı araçlarla ulaşıldı. Sabah çalışmalara başlayabilmek için ekip dinlenmek üzere odalarına dağıldı.

Sikasso Bölgesi Bougouny Referans Hastanesi’nde Sağlık Hizmeti: 20 Haziran saat 09.00 gibi otelden Muslim Hands’in ayarlamış olduğu araçlarla çıkılıp ofislerine gidildi. Türkiye’den getirilen ilaçlardan Sikasso Bölgesi Bougouny Referans Hastanesi’nde ihtiyaç duyabileceğimiz ilaçlar seçildi. Bir miktar hediye alındı. Sonrasında 300 km mesafede bulunan Sikasso Bölgesi’ne doğru yola çıkıldı. Ekibimizin geleceği Sikasso bölgesindeki yerel radyolardan anons edildi. Bölgeye varıldığında Bougouny Referans Hastanesi başhekimi, başhekim yardımcısı ve doktorları ile toplantı yapıldı. Muayene yapılacak olan alanlar organize edildi. 21 Haziran saat 09.00’da muayeneler başlandı. İlk başta 1 Türkçe 1 İngilizce tercüman aracılığıyla muayeneler başladı. Sonrasında 1 İngilizce tercüman daha ayarlandı ve muayeneler hızlandı. Gün sonunda yaklaşık 300 muayene yapıldı. Çoğunluğu çocuk olmak üzere her yaş grubundan hasta muayene edildi. Tedavileri düzenlendi, ilaçları ücretsiz olarak verildi. Bu muayenelerde çoğu çocuğun göbek fıtığı olduğu tespit edildi. Bazı çocuklarda kwashiorkor, marasmus adlı yetersiz beslenmeye bağlı oluşan hastalık düşünüldü. Türkiye’den getirilen çeşitli yaş gruplarından çocuklar için tıbbi mamalar bu hastalara verildi. Birçok çocukta yumuşak doku enfeksiyonları, gastroenteritler, barsak parazitleri, vitamin eksikliklerine bağlı klinik tablo olduğu görüldü. Yetişkin hastaların bir kısmında vitamin eksiklikleri, çeşitli enfeksiyonlar tespit edildi. 17.30 gibi muayeneler bittiğinde günün değerlendirilmesi ekip ile yapıldı. Ardından hastaneden ayrılan ekibimiz istirahat etmek için geceyi geçireceği yere gitti. 22 Haziran saat 09.00’da tekrar muayenelere başlayan ekibimiz yine çoğunluğu çocuklardan oluşan çeşitli yaş gruplarından yaklaşık 300 muayene yaparak günü bitirdi. Bougouny Referans Hastanesi başhekimi 2 gün boyunca yapılan muayeneler ve ardından verilen ücretsiz ilaçlar için teşekkürlerini ekibimize ve Anadolu Ajansı muhabiri Kemal Ceylan’a verdiği röportajda ifade etti. ( SİKASSO – Türk hekimler Mali’de sağlık hizmetine erişemeyen hastalara şifa götürdü ) Sikasso bölgesindeki çalışmalarını tamamlayan ekibimiz sağlık hizmetlerinin devamı için başkent yakınlarında bulunan Faladie ve Senue Mülteci Kamplarına doğru yola çıktı. Yolda başlayan şiddetli yağmur yolculuğumuzu oldukça zorlaştırdı.

Faladie Mülteci Kampı Sağlık Hizmeti: 23 Haziran sabah saat 09.00’da yerel partner eşliğinde Faladie Mülteci Kampında ihtiyaç duyabileceğimiz ilaçların araçlara yüklenmesi işlemi gerçekleştirildi. Ekibimiz ikiye ayrıldı. Dr. Öğr. Üyesi Serkan Bayram, Dr. Çağrı Emin Şahin ve Sağlık Memuru Fatih Korkmaz sünnet işlemlerini gerçekleştirmek için Senue Mülteci Kampına bir tercüman ile bırakıldı. Sünnet işlemlerinin gerçekleştirileceği alan hazırlandı ve gerekli tıbbi ekipman ve ilaçlar yerleştirildi. Ekibin geri kalanı Faladie Mülteci Kampına doğru yola çıktı. Kampa varıldığında muayene yapılacak olan alan organize edildi. Ekibimize 1 Türkçe 1 İngilizce tercüman aracılığıyla muayeneler başladı. Mali’nin kuzeyindeki iç savaştan kaçan insanların kaldığı Faladie Mülteci Kampında sağlık ekibimiz gün sonunda 500’e yakın hastanın muayenesini gerçekleştirdi. Gerekli olan tedaviyi yapıp ilaçları hasta mültecilere verdi. Bu muayenelerde çoğunluğu çocuklardan oluşan her yaş grubundan hasta vardı. Muayene edilen çocuklarda genel olarak kwashiorkor ve marasmus adlı yetersiz, dengesiz beslenmeye bağlı oluşan hastalıklar, gastroenterit ve çeşitli enfeksiyon tabloları görüldü. Yetişkin hastalarda sık olarak çeşitli yumuşak doku enfeksiyonları, üst solunum yolu enfeksiyonları tespit edildi. 17.30 gibi muayeneler bittiğinde kamp alanında keşfe çıkıldı. Kamp alanı eski bir hayvan pazarından kampa dönüştürülmüş yaklaşık 3000 kişinin yaşadığı hijyen koşullarının yok denilebileceği, barınakların çöp alanlarıyla iç içe olduğu, temiz su kaynağına ulaşımın yok denilebilecek kadar güç olduğu bir ortam olarak değerlendirildi. Geçen yıl da aynı kampta sağlık hizmeti verildiği için kamp alanı, fiziki şartlar, sağlık durumu geçen yıl ile kıyaslandığında herhangi bir olumlu gelişmenin olmadığı görüldü. Kamp yetkilileri ile konuşulduğunda geçen 1 yıllık süreçte insani yardım amacıyla gıda desteği için farklı sivil toplum kuruluşlarının az da olsa kampa geldiği ama sağlık hizmeti için herhangi bir ekibin gelmediği tarafımıza bildirildi. Bağışçılarımız tarafından vekalet verilen 2 büyük baş hayvan ve 3 küçük baş hayvan kesildi. Hayvanların kesimleri ve etlerinin ayrılması gözetimimiz altında yapıldıktan sonra Faladie ve Senue mülteci kamplarındaki ihtiyaç sahibi mültecilere dağıtıldı. Faladie mülteci kampından ertesi gün sağlık hizmetine tekrar dönmek üzere ayrılındı.

Senue Mülteci Kampında Sünnet Operasyonları: 23 Haziran sabah saat 09.00’da yerel partner eşliğinde Faladie Mülteci Kampında ihtiyaç duyabileceğimiz ilaçların araçlara yüklenmesi işlemi gerçekleştirildi. Ekibimiz ikiye ayrıldı. Dr. Öğr. Üyesi Serkan Bayram, Dr. Çağrı Emin Şahin ve Sağlık Memuru Fatih Korkmaz sünnet işlemlerini gerçekleştirmek için Senue Mülteci Kampına bir tercüman ile geçti. Sünnet işlemlerinin gerçekleştirileceği alan hazırlandı ve gerekli tıbbi ekipman ve ilaçlar yerleştirildi. Kamp alanına yaklaşık 1 saat süren bir yolculuk sonrası varıldı. Kamp alanı Faladie Mülteci Kampına kıyasla daha temiz ve derli toplu duruyordu. İnsanlar burada derme çatma hayvan pazarından bozma alanlarda değil çadırlarda barınıyorlardı. Kamp alanında hijyen koşulları her ne kadar Faladie’ye kıyasla iyi olsa da olması gerektiği noktadan çok daha aşağı seviyelerde bulundu. Geçen yıl da aynı bölgede sağlık hizmeti ve sünnet operasyonları gerçekleştirilmişti. Geçen yıl ile kıyaslandığında kamp alanında başta sağlık ve sosyal imkanlar olmak üzere hiçbir gelişme olmadığı görüldü. Dr. Öğr. Üyesi Serkan Bayram ve Sağlık Memuru Fatih Korkmaz sünnet yapmak üzere steril oldular. Dr. Çağrı Emin Şahin yapılacak işlemler için ekibi asiste etti. Sünnet ihtiyacı olan çocukların sünnet operasyonları gerçekleştirilip tedavileri planlanıp nasıl pansuman yapılması gerektiği anlatıldıktan sonra kamp alanından ayrılındı. Çeşitli yaş gruplarından yaklaşık 30 çocuğun sünnet işlemi gerçekleştirildi. Hediyeler dağıtıldı. Akşam saatlerinde kamptan ayrılıp otele dönüldü.

Faladie Mülteci Kampı Sağlık Hizmeti Devamı: 24 Haziran sabah saat 09.00’da yerel partner eşliğinde Faladie Mülteci Kampında ihtiyaç duyabileceğimiz ilaçların tekrar araçlara yüklenmesi işlemi gerçekleştirildi. Faladie Mülteci Kampında sağlık ekibimiz gün sonunda 500’den fazla hastanın muayenesini gerçekleştirdi. Gerekli olan tedaviyi yapıp ilaçları hasta mültecilere verdi. Bu muayenelerde yine çoğunluğu çocuklardan oluşan her yaş grubundan hasta vardı. Kamptaki tüm hasta gruplarının muayene ve tedavisinin bitmesinin ardından ekibimiz saat 15.00’da kamp alanından ayrıldı. Türkiye Cumhuriyeti Mali Büyükelçiliği ziyareti için yola çıkıldı.

Büyükelçilik ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı): 24 Haziran saat 16.00’da Türkiye Cumhuriyeti Mali Büyükelçiliği’ne gidildi. Sayın Büyükelçimiz, Konsolosumuz ve Eğitim Müşavirimizle Türkiye’nin Mali’de yaptığı projeler ve yapılması planlanan projeler hakkında ayrıca Mali’nin genel özellikleri ve ihtiyaçları hakkında konuşuldu. Bunlardan hangilerini İyilik Sağlık Derneği olarak karşılayabileceğimiz istişare edildi. Ardından ekibimiz karşılıklı iyi temenniler ile büyükelçilikten ayrıldı.

Maarif Vakfı ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı): 25 Haziran sabahı saat 10.00’da planlanan Maarif Vakfı ziyareti için otelden ayrılıp yola çıkıldı. Yapılan ziyarette Maarif Vakfı Mali Direktörü Coşkun Yılmaz ile Maarif Vakfının misyonu ve vizyonu hakkında sohbet edildi. İyilik Sağlık Derneği’nin Mali’deki hangi ihtiyaçları giderebileceğine yönelik istişarelerde bulunuldu. Dostluk bağlarımızı pekiştiren ziyaretin ardından ekibimiz karşılıklı iyi temenniler ile Maarif vakfından ayrıldı. Geçen yıldan itibaren desteklenen ve imar çalışmalarının yapıldığı Bamako’daki Kalafo yetimhanesine doğru yola çıkıldı.

Kalafo Yetimhanesi/Medresesi Ziyareti: 25 Haziran saat 12.00 sularında Kalafo medresesini ziyeret etmek ve incelemek üzere yola çıkıldı. Kalafo Medrese’sine gidildi. Medresede bir kısmı yetimlerden oluşan yaklaşık 500 civarı öğrencinin yaşamaya devam ettiği öğrenildi. Alan geçen yıla göre kıyaslandı. Medresenin orta alanında geçen yıl bulunan bataklığın olmadığı ve yerlerin tarafımızca planlanan proje doğrultusunda beton ile kaplandığı, bir kısım alanda ise betonlama çalışmalarının devam ettiği görüldü. Küçük odacıklarda toprak zemin üzerinde yatan çocuklar için planlanan yatakhanelerden bir tanesinin 2 katlı olarak yapılacak şekilde düzenlendiği, ilk katının bittiği ve 2 odadan oluştuğu görüldü. 2. katının da inşaatının devam ettiği görüldü. Planlananın aksine diğer odaların Mali’ye uygulanan ambargo nedeniyle oluşan malzeme sıkıntısı dolayısıyla yetiştirilemediği yerel partner tarafından tarafımıza iletildi. Barınak olarak kullanılan diğer odalarda çocukların hala üst üste yaşamak zorunda kaldığı görüldü. Yemek ihtiyaçlarını ellerindeki son derece hijyensiz kaplarla etraftaki insanlardan bulabildikleri ile karşılamaya devam ettikleri görüldü. Öğrenci odalarının ortasında bulunan ortak alanın artık beton olması dolayısıyla çamur, bataklık olmaması; temizlik ve sağlık açısından olumlu gelişmeler olarak kaydedildi. 3 ay içerisinde inşa edilen odaların tabanlarının beton, duvarlarının sıva ve boya ile kaplanması konusunda anlaşmaya varılarak yerel partner ile anlaşma imzalandı. Yerel partnere 4 bin 190 Euro daha ödeme yapıldı. Kalan borç 5 bin Euro olarak belirlendi. İmza altına alındı.

Kalafo Medrese/Yetimhanesi için bağışçılarımız tarafından emanet edilen paralarla birkaç ay yetecek gıda malzemeleri alındı. Parça parça ihtiyaca göre teslim edilmek üzere Müslim Hands ofisine bırakıldı.

MUAYENE VERİLERİ

Yapılan muayenelerde tarafımıza toplam 2 binden fazla hasta başvurdu.

Tablo 1. İlk 20 Şikayet Sıklığı

Tablo 2. Gruplandırılmış Şikayet Sıklığı

Ateş şikayetlerinin %21’i ikinci bir şikayet ile birlikte görülmüştür. Bu şikayetler en sık Öksürük, Halsizlik ve Sıtma şikayetleridir.

Tablo 3. Şikayet Sıklığı

Tablo 4. Yaş Grupları ve Cinsiyetlerine Göre Hastalar

Tablo 5 ve 6. Yaş Gruplarına Göre Hastalar

Bütçe

Sıra No	Bütçe Kalemi	Birim	Kişi	Adet	Birim Fiyat (₺)	Toplam Fiyat (₺)	Karşılayacak Kurum
1	Konaklama	Gün	8	48	5400	43200	İyilik Sağlık Derneği Saha Elemanları
2.	Harcırah	Gün	8	48	300	2400	İyilik Sağlık Derneği Saha Elemanları
3.	Ulaşım	Sefer (Gidiş -Dönüş)	8	1	14328	114624	TİKA
4.	Sağlık Sarf Malzeme	Adet	1	1	215000	215000+KDV	TİKA ve Bağışçılar
5	Görsel Malzeme, Kıyafet	Adet	1	1	5700	5.700	İyilik Sağlık Derneği Saha Elemanları
					Ara Toplam	51300	İyilik Sağlık Derneği Saha Elemanları
					Ara Toplam	329624+KDV	TİKA
						380924+KDV	Toplam